Openbaarheid van bestuur en participatie

Openbaarheid van bestuur en participatie

Elke overheid in Vlaanderen, dus ook een gemeentebestuur, is verplicht haar burger zélf zo goed mogelijk te informeren. Dit noemen we actieve openbaarheid.
Anderzijds heeft elke burger het recht om bestuursdocumenten in te kijken (inzagerecht), er een kopie van te ontvangen en uitleg te krijgen. Ook wel passieve openbaarheid genoemd.

Op www.vlaanderen.be/openbaarheid vind je alle informatie over het decreet openbaarheid van bestuur. Je kan er ook online je vraag stellen.

Je stelt je vraag uiteraard best aan de juiste overheid. Weet je niet bij welke overheid je moet zijn, kan je gratis de Vlaamse infolijn bellen (0800 302 01).

Tenslotte legt het nieuwe gemeentedecreet een aantal participatievormen vast zoals, voorstel van de burger, petitie en volksraadpleging. Het klachtenbehandelingssysteem is een manier waarop de burger zijn/haar mening kwijt kan over de werking van de gemeentelijke diensten.

Gemeentebestuur informeert inwoners zélf actief

De Vlaamse overheid, de provincies, gemeentebesturen, OCMW’s en andere besturen moeten je duidelijke informatie geven over hun beleid en hun dienstverlening.

Hoe ze dat doen bepalen ze zelf.

Het gemeentebestuur van As doet dat bijvoorbeeld met

• Info As
• Info in 't kort
• bewonersbrieven
• informatie- en inspraakvergaderingen
• per telefoon
• aan het loket
• via de pers
• via de gemeentelijke website.

Bovendien moet elke brief de naam en het telefoonnummer vermelden van de persoon die je dossier behandelt.

Maar er is ook de passieve openbaarheid!

Misschien wil je een document van een overheid inkijken. Bijvoorbeeld het milieurapport van een bedrijf in je buurt, een dossier over de aanleg van een weg.
Dat kan, want voor de overheden in Vlaanderen geldt dat in principe alle bestuursdocumenten openbaar zijn. Je kan ze inkijken, er meer uitleg over vragen of er een kopie van krijgen.

In principe zijn alle dossiers en alle gegevens van de gemeente openbaar (tijdens de kantooruren).

Hierop zijn echter uitzonderingen:

• Registers en akten van de burgerlijke stand, bevolkingsregisters, strafregister.
• Dossiers over personen en personeel.
• Een aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning kan je slechts inkijken nadat de vergunning werd verleend, tenzij de wet zelf in een openbaar onderzoek voorziet.
• De inzage van een dossier kan geweigerd worden omwille van een grondige reden (bijvoorbeeld de vraag om inzage is onredelijk (teveel opzoekingswerk), de vraag werd te vaag geformuleerd of omwille van wettelijke beperkingen).
• Inzagerecht betekent ook dat je tegen betaling een kopie kan vragen.

Het is ook mogelijk dat een bestuursdocument maar gedeeltelijk openbaar mag gemaakt worden. Als een bestuursdocument nog niet af is, of onvolledig, dan kan je aanvraag ook afgewezen worden. De overheid moet dan immers afwegen of er misverstanden kunnen ontstaan omdat nog niet alle informatie is opgenomen in het document. Wel moet de overheid in detail motiveren waarom ze je aanvraag afwijst.